Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2010

Οικολογικές φυλακές Bastoy: η καλλιέργεια ευθύνης ως μέσο σωφρονισμού


Το Bastøy είναι ένα Νορβηγικό νησί που βρίσκεται περίπου 75 χιλιόμετρα νότια του Όσλο. Στη φυλακή που λειτουργεί εκεί κρατούνται 115 άτομα. Πρόκειται για την πρώτη «οικολογική φυλακή» στον κόσμο. 

Η φιλοσοφία της φυλακής Bastoy είναι ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να συμπεριφερθούν σαν «συνηθισμένοι» πολίτες αν ζήσουν σε ένα περιβάλλον όπου τους αντιμετωπίζουν με σεβασμό και όπου έχουν οι ίδιοι την ευθύνη για τη συμπεριφορά και την προσωπική τους ανάπτυξη. Στο περιβάλλον αυτό πρέπει να δέχονται την επιρροή ατόμων που μπο‐ρούν να λειτουργήσουν σαν «θετικά πρότυπα», να υπάρχουν προκλήσεις και απαιτήσεις που να επιτρέπουν την προσωπική εξέλιξη και δραστηριότητες με νόημα.
Η λειτουργία του Bastoy διέπεται από αξίες όπως:
·       Οικολογία
« Η φύση δεν είναι κτήμα του ανθρώπου. Αντίθετα ο άνθρωπος είναι κτήμα της φύσης. Τα πάντα είναι εναρμονισμένα μεταξύ τους όπως το αίμα που ενώνει τις οικογένειες. Το ανθρώπινο είδος  είναι απλώς ένα νήμα στο πλεκτό και ό, τι κάνουμε σε αντίθεση με αυτό θα στραφεί εναντίον μας».
·       Ανθρωπισμός
«Δεν γνωρίζω το άτομο, την φυλή του, το όνομα του, αυτή η γνώση δεν είναι σημαντική. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι είναι άνθρωπος».
·       Ανάπτυξη υπευθυνότητας
«Η υπευθυνότητα είναι μια πρακτική δεξιότητα κι γι’ αυτό θα πρέπει να διδαχθεί και να εξασκηθεί. Η εξάσκηση σε αυτή θα πρέπει να έχει στοιχεία εμπιστοσύνης και θα πρέπει να έχει νόημα».
Στη φυλακή Bastoy δεν υπάρχουν κελιά. Οι κρατούμενοι στεγάζονται σε ξύλινα σπίτια, χωρητικότητας επτά και δεκαπέντε ατόμων. Εργάζονται στο αγρόκτημα των φυλακών, όπου καλλιεργούν το μεγαλύτερο μέρος των τροφίμων που χρειάζονται για τη διατροφή τους. Ένα ποσοστό των προϊόντων που παράγονται πωλούνται σε άλλες φυλακές και αλλού. Άλλωστε, σύμφωνα με την φιλοσοφία τους η οικολογική συνείδηση αφορά την καλλιέργεια ευθύνης για το φυσικό περιβάλλον και το μέλλον. Όταν δεν απασχολούνται με αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες, οι κρατούμενοι έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στο σχολείο που λειτουργεί στη φυλακή, όπου έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν γνώσεις πληροφορικής και να εκπαιδευτούν σε αντικείμενα σχετικά με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία κλπ. Παραδίδονται επίσης μαθήματα μουσικής, ζωγραφικής κλπ. Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου τους, έχουν τη δυνατότητα να κάνουν σκι και ιππασία, να ψαρέψουν, ακόμα και να κολυμπήσουν το καλοκαίρι, όταν η θερμοκρασία το επιτρέπει.

Έτσι, τους παρέχεται μεγάλη ελευθερία κινήσεων σε έναν περιορισμένο χώρο.
Στη φυλακή βρίσκεται καθημερινά μια νοσηλεύτρια, ενώ ένας γιατρός επισκέπτεται το νησί μια φορά την εβδομάδα. Οι κρατούμενοι μπορούν να δουν ψυχολόγο, φυσιοθεραπευτή και οδοντίατρο δύο φορές το μήνα μετά από ραντεβού.
Οι φύλακες του Bastoy εργάζονται μαζί με τους κρατούμενους μέχρι τις τρεις το απόγευμα, οπότε οι περισσότεροι επιστρέφουν στο σπίτι τους. Μόνο πέντε παραμένουν στο νησί κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κάποιοι από αυτούς είναι ειδικά εκπαιδευμένοι στο να παρέχουν καθοδήγηση και να κινητοποιούν τους κρατούμενους να σχεδιάσουν το μέλλον τους κατά τη διάρκεια έκτισης της ποινής. Όπως αναφέρει ο διοικητής των φυλακών «πρέπει να πιστέψουμε ότι οι άνθρωποι γεννιούνται κατά βάση καλοί. Συνήθως στις φυλακές τα πάντα αφορούν την ασφάλεια ωστόσο στο νησί οι κρατούμενοι εργάζονται με πριόνια και τσεκούρια, αν ένας κρατούμενος δείξει αυξανόμενη υπευθυνότητα, πρέπει να τον εμπιστευτείς». 

Ελάχιστα αυτοκίνητα κυκλοφορούν, χρησιμοποιώντας βιολογικά καύσιμα. Τα άλογα του νησιού χρησιμοποιούνται τόσο για τις μετακινήσεις, όσο και για μεγάλο μέρος των εργασιών. Για τη λειτουργία της φυλακής αξιοποιείται η ηλιακή ενέργεια, η οποία καλύπτει τις ανάγκες σε ποσοστό 70%.Το συνολικό κόστος λειτουργίας είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με αυτό των συμβατικών φυλακών.
Τα τελευταία χρόνια οι οικολογικές φυλακές του Bastoy έχουν τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας φιλοξενώντας σκηνοθέτες για την λήψη ντοκιμαντέρ, συγγραφείς , πολιτικούς και δημοσιογράφους από όλο τον κόσμο ενώ πρόσφατα ένα Νορβηγο-Κενυάτης κρατούμενος έθεσε υποψηφιότητα για τις βουλευτικές εκλογές της Κένυας.
Κάποιοι από τους κρατούμενους του Bastoy έχουν διαπράξει πολύ σοβαρά αδικήματα (ανθρωποκτονίες, βιασμούς κλπ). Ωστόσο, ελάχιστες φορές έχουν επιχειρήσει να αποδράσουν. Ίσως γιατί όταν συλληφθούν χάνουν το δυνατότητα να επιστρέψουν στο νησί και μεταφέρονται σε κάποια από τις συμβατικές φυλακές της Νορβηγίας…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου