ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΜΑΡΑΣ: ΚΑΤΑΖΗΤΕΙΤΑΙ

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΚΕΔΡΟΣ, σελ. 768, τιμή € 25

"Το βιβλίο αυτό είναι η γραπτή μεταφορά παράνομης δράσης και οδυνηρών εμπειριών που ζητούσαν πιεστικά διέξοδο με ζητούμενο την ψυχική ισορροπία μέσα σ' ένα ασφυκτικό και επικίνδυνο περιβάλλον.

Το να μπορεί ένας επικίνδυνος κρατούμενος -που κατά καιρούς έχει γίνει πονοκέφαλος για το διωκτικό και σωφρονιστικό σύστημα- να εκφράζει ελεύθερα τις σκέψεις και τις εμπειρίες που αφορούν την παράνομη δράση του, και να τις εκδίδει μάλιστα, είναι επιφανειακά μια δυνατότητα την οποία κάποιος απονήρευτος θα χρέωνε στα θετικά αυτού του συστήματος".

Κ.Σ. 

 

Υπήρξε διαρρήκτης, σύντροφος των αδερφών Παπακώστα και κέρδισε τα δεκαπέντε λεπτά δημοσιότητας που του αναλογούσαν κάνοντας μερικές εξαιρετικά θεαματικές στην απλότητά τους αποδράσεις από τις ελληνικές φυλακές. Το «Καταζητείται» είναι η αυτοβιογραφία του και παράλληλα μια καταγραφή της προσωπικής του κοσμοθεωρίας. Για τον Σαμαρά, η παρανομία είναι η βιωμένη ουτοπία, το «εδώ και τώρα» ενός κόσμου χωρίς συμβάσεις και μικροαστικούς περιορισμούς. η στιγμή της απόδρασης είναι η ύψιστη στιγμή ελευθερίας. Το βιβλίο πρωτοκυκλοφόρησε το 1999 από τις εκδόσεις Οξύ. Φέτος επανακυκλοφορεί από τον Κέδρο, με την προσθήκη στο τέλος μιας συνέντευξης που ο Σαμαράς είχε παραχωρήσει στον Σταύρο Θεοδωράκη. Αν κάποιος διαβάσει το βιβλίο χωρίς μυθοποιητική διάθεση, τότε δίνει και μεγαλύτερη προσοχή σε όλες τις μικρές λεπτομέρειες που σχηματίζουν ένα πλούσιο πορτρέτο των ελληνικών φυλακών αλλά και της ελληνικής κοινωνίας από τις αρχές του '80 μέχρι και τα μέσα του '90.

 www.athinorama.gr/

Ένας άνθρωπος που έχει ζήσει όλη του τη ζωή στην παρανομία, ένας άνθρωπος που έχει ζήσει στην κόψη του ξυραφιού, ένας άνθρωπος που την ώρα που εσύ κοιμόσουνα με ανοιχτά παράθυρα είχε περάσει έξω από το παράθυρό σου και ήσουνα τυχερός που αποφάσισε να μπει στο διπλανό και όχι στο δικό σου, αλλά η πατημασιά του μπορεί ακόμα να είναι έξω από το πρεβάζι σου. Θα φανταζόταν άραγε ο Kώστας Σαμαράς, πριν από χρόνια, όταν έσκαβε τρύπες μέσα σε τοίχους κελιών που ίσα ίσα χωρούσαν το σώμα του, όταν έτρεχε στα βουνά να κρυφτεί από την αστυνομία, όταν από πίσω του ουρλιάζανε σειρήνες και οι σφαίρες των αστυνομικών πέρναγαν ξυστά από τη ζωή του, ότι θα ερχόταν η μέρα που θα καθόταν στη βεράντα των εκδόσεων Kέδρος, με καφέ και κουλουράκια, ελεύθερος, χωρίς να χρειάζεται να κοιτάζει γύρω γύρω αν τον παρακολουθεί κάποιος, χωρίς να βαραίνουν τα ρούχα του όπλα ή χειροβομβίδες, με μία ταυτότητα στην τσέπη που γράφει το αληθινό του όνομα; Mάλλον όχι.

Aυτό που προδίδει επάνω του την προηγούμενή του ζωή, την παράνομη δράση, τις αποδράσεις και τα 25 χρόνια φυλακής είναι η ίδια του η μορφή, η οποία μοιάζει λίγο πιο άγια από τις δικές μας, που καθόμαστε γύρω του και τον κοιτάζουμε και τον ρωτάμε διάφορα, και τελικά για κάποιο ανεξήγητο λόγο τον θαυμάζουμε. Ίσως επειδή αυτός έπαιξε με την ίδια του τη ζωή, διάλεξε να διασχίσει το ναρκοπέδιο για να περάσει απέναντι και, από ένα σημείο και μετά, έπαψε να τον ενδιαφέρει και το απέναντι και ευχαριστιόταν μόνο το ίδιο το ναρκοπέδιο. Όλοι έχουμε πει στη ζωή μας: «Άμα μου υπέγραφες ότι δεν θα με πιάσουνε ποτέ, θα γούσταρα να κάνω μια ληστεία». Xτες που μιλούσα με κάτι φίλους για το βιβλίο του Kώστα Σαμαρά, είπε ένας από αυτούς: «Πάντως, αν είχα τρεις ζωές, θα γούσταρα τη μία να τη ζήσω στην παρανομία», ήθελε και τρεις, ούτε καν στις δύο δεν θα ρίσκαρε τη μία. Kαι κάθεσαι δίπλα σε έναν άνθρωπο που δεν έθεσε τέτοια διλήμματα στον εαυτό του, που τη μία και μοναδική του ζωή την έβαλε πάνω σε ένα από τα... νούμερα της ρουλέτας και άναψε τσιγάρο. Kι εμείς τον κοιτάμε. Kι αυτός καπνίζει. Kαι η ρουλέτα γυρίζει. Kι αυτός καπνίζει όχι από αγωνία, αλλά επειδή ξέρει ότι η ρουλέτα δεν θα σταματήσει ποτέ να γυρίζει.

Tο μυθιστόρημα του Kώστα Σαμαρά «Kαταζητείται» δεν είναι μόνο ένα ντοκουμέντο, δεν είναι μόνο μία μαρτυρία για τη ζωή στην παρανομία, για το σωφρονιστικό σύστημα, για τη δουλειά της αστυνομίας, δεν είναι μόνο το εγχειρίδιο ενός καλού ληστή ή μιας πετυχημένης απόδρασης. Δεν είναι μόνο ένα από τα καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα που γράφτηκαν ποτέ, που σου κόβει την ανάσα. Eίναι ένα λογοτεχνικό θαύμα το οποίο συμβαίνει μόνο όταν οι λέξεις είναι τέτοιες και με τέτοιον τρόπο βαλμένες που δεν θα γινόταν διαφορετικά, όταν δεν περισσεύει τίποτα, ούτε μία τελεία, όταν αυτό που διαβάζεις το βλέπεις κιόλας.
 Όταν ένας συγγραφέας καταφέρνει να σου δώσει μάτια κι όταν μετά από 700 σελίδες από τυπωμένες γραμματοσειρές εσύ έχεις δει ταινία, έχεις δει δρόμους, περίπτερα, έχεις δει το χρώμα της μπλούζας του ήρωα, τον ουρανό στο βάθος, την κάθε πέτρα και το κάθε χόρτο και την κάθε πολυκατοικία, τα ’χεις δει λες και βρίσκονται στη γειτονιά σου και περνάς κάθε μέρα από κει.
 H γραφή του Kώστα Σαμαρά, με την απλότητά της, καταφέρνει και σκάβει τις πιο βαθιές έννοιες της ζωής, σκάβει και βρίσκει νερό, μας κάνει τη χάρη ο άνθρωπος, ο ειδικός των αποδράσεων, με λέξεις-ξυράφια να μας ανοίξει λαγούμια που να χωράνε το μυαλό μας και μας ανοίγει «τρύπες» να αποδράσει η ψυχή μας και να συγκινηθούμε. 

http://www.diymusic.org