Τι είναι η Διπολική Διαταραχή

H διπολική διαταραχή ανήκει στις διαταραχές της διάθεσης και χαρακτηρίζεται από ακραίες αλλαγές στη διάθεση που κυμαίνονται μεταξύ δυο ακραίων καταστάσεων: υπερβολική λύπη (κατάθλιψη) – υπερβολική ευτυχία (μανία). Αντίθετα με τις απλές μεταπτώσεις διάθεσης που εμφανίζονται στους περισσότερους ανθρώπους, στη διπολική διαταραχή η καταθλιπτική και μανιακή φάση διαρκούν για αρκετό καιρό και παρεμποδίζουν την καθημερινή ζωή του ατόμου. Η διάρκεια αλλά και τα χαρακτηριστικά των φάσεων διαφέρουν από άτομο σε άτομο αλλά σε γενικές γραμμές τα συμπτώματα των δυο φάσεων περιγράφονται παρακάτω:

Η φάση της κατάθλιψης

• Έντονη θλίψη και απελπισία

• Απώλεια ενέργειας

• Δυσκολίες στη συγκέντρωση και στη μνήμη

• Έλλειψη ενδιαφέροντος για τις καθημερινές δραστηριότητες

• Αισθήματα κενού και αναξιότητας

• Αισθήματα ενοχών και απαισιοδοξίας για τα πάντα

• Απώλεια όρεξης, δυσκολία στον ύπνο, πολύ πρωινή έγερση

• Αυτοκτονικές σκέψεις

Η φάση της μανίας

• Αισθήματα ακραίας ευτυχίας, ενθουσιασμού και ευφορίας

• Πολύ γρήγορη ομιλία, υπερκινητικότητα, αϋπνία

• Διογκωμένη αυτοεκτίμηση, εξωπραγματική εκτίμηση των ικανοτήτων

• Απώλεια συνειρμού, οι σκέψεις διαδέχονται πολύ γρήγορα η μία την άλλη

• Έλλειψη κριτικής ικανότητας

• Ψευδαισθήσεις

• Ευερεθιστότητα, επιθετικότητα

Το άτομο με μανία νιώθει πολύ δυνατό, χαρούμενο, αισιόδοξο και θέλει να ασχολείται διαρκώς με διάφορες δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να είναι τελείως άσχετες μεταξύ τους (να μαγειρεύει και ταυτόχρονα να προσπαθεί να πλύνει το αυτοκίνητό του), ανούσιες για το άτομο (να αγοράζει πράγματα που ποτέ δεν θα χρησιμοποιήσει) ή και επικίνδυνες (επικίνδυνη οδήγηση, υπερβολικό ξόδεμα χρημάτων, αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα, κατάχρηση ουσιών).

Αιτίες

Το 1% του πληθυσμού πάσχει από διπολική διαταραχή ενώ η ακριβής αιτιολογία είναι ακόμα άγνωστη. Ωστόσο φαίνεται ότι η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο ενώ έχει συσχετισθεί και με διαταραχές στη χημική ισορροπία του εγκεφάλου. Τα στρεσογόνα γεγονότα μπορούν να προκαλέσουν την εκδήλωση της διαταραχής αλλά δεν αποτελούν την αιτία.

Το άτομο πρέπει μόλις αναγνωρίσει τα πρώτα συμπτώματα της μανίας (εκτός του ότι πρέπει να ειδοποιήσει τον θεραπευτή του και να ξεκινήσει την φαρμακευτική αγωγή που θα του συστήσει ο ψυχίατρος), να εμπιστευτεί ένα άτομο του περιβάλλοντός του και να του ζητήσει να κρατήσει τα κλειδιά του αυτοκινήτου του, τις πιστωτικές του κάρτες και τις κάρτες τραπεζικών συναλλαγών.

Είναι σημαντικό την περίοδο αυτή το άτομο να περιορίζει τις δραστηριότητες του και όσα ερεθίσματα μπορεί να του προκαλέσουν υπερδραστηριοποίηση.

Να μην ξεκινά ταυτόχρονα περισσότερες από μία δραστηριότητες και να προσπαθεί να την ολοκληρώσει πριν αρχίσει μία νέα.

Να προσπαθεί να τηρεί τα ωράρια ύπνου ακόμα και με το να παραμένει στο κρεβάτι.

Στην αρχή η τήρηση ενός «αυστηρού» προγράμματος θα δυσκολέψει πολύ το άτομο και θα του προκαλέσει θυμό.

Σημαντική είναι η συμβολή του κοινωνικού περίγυρου του ατόμου που θα πρέπει να το στηρίξει και να το ενθαρρύνει να ακολουθήσει ένα ‘χαλαρό’ πρόγραμμα δραστηριοτήτων.