Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011

H "Αφετηρία" στο Κ.Κ.Γ. Ελεώνα

Η θεατρική ομάδα του  Ειδικού Κατ/τος Κράτησης Νέων Αυλώνα με την πολύτιμη βοήθεια  του κ.Στάθη Γράψα  βγήγε έξω απ'τα τείχη της φυλακής και επισκέφθηκε το Κατάστημα Κράτησης Ελέωνα Θηβών για ναν παρουσιάσει στις κρατούμενες γυναίκες το θεατρικό δρώμενο "Αφετηρία". 
 http://kkgeth.blogspot.com/
  
Ο Στάθης Γράψας μιλά για την «Αφετηρία» στις Φυλακές Νέων Αυλώνα
 «Ένιωσα πως είμαι στην κοινωνία όχι στην φυλακή», «Όταν κατεβαίνουμε στην βιβλιοθήκη για πρόβα, είμαστε ελεύθεροι», «Πάνω στην σκηνή ένιωθα ελεύθερος», «Πρώτη φορά στην ζωή μου που κάνω κάτι τέτοιο. Νιώθω ευτυχισμένος», είναι μερικά μόνο από τα σχόλια των νέων κρατούμενων στο Ειδικό Κέντρο Κράτησης Αυλώνα για την εμπειρία τους με το θεατρικό εργαστήρι που στήθηκε με την εθελοντική προσφορά του ηθοποιού και σκηνοθέτη Στάθη Γράψα. Ο κ. Γράψας μιλά στο tvxs.gr για την συνεργασία του με τους νέους αυτούς ανθρώπους, την παράσταση «Αφετηρία» που πρόκειται να ξαναπαρουσιάσουν στο τέλος του μήνα αλλά και την ανάγκη προσφοράς των καλλιτεχνών στην αφύπνιση της κοινωνίας.
-Τι είναι αυτό που τράβηξε εθελοντικά έναν ηθοποιό και σκηνοθέτη σε μια φυλακή νέων;
Πιστεύω πως όλοι έχουμε μια βαθιά ανάγκη μέσα μας να προσφέρουμε κάτι παραπάνω στην κοινωνία που ανήκουμε. Μερικοί την βρήκανε αυτή την ανάγκη, άλλοι την ψάχνουν και άλλοι δεν θέλουν να την ανακαλύψουν ποτέ. Εγώ απλώς σκέφτηκα ότι στους καιρούς που ζούμε αν έπρεπε να διαλέξω κάποιους για να βρεθώ στο πλάι τους να βοηθήσω, θα διάλεγα αυτούς τους νέους που παραστράτησαν. Αυτούς που η πολιτεία μέχρι τώρα πέρα από τον εγκλεισμό τους παρέχει μια βασική σχολική εκπαίδευση και αυτό μόνο σε μερικούς.

Εκεί θέλω να σταθώ και να πολεμήσω. Στο Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων του Αυλώνα. Στη φυλακή για ανηλίκους (ηλικίας 15 – 21) οι οποίοι βρέθηκαν από την χώρα τους στην φυλακή μιας ξένης χώρας. Ανάμεσα τους και Έλληνες που έχουν εγκλημάτησαν και φυλακίστηκαν... Δεν εξετάζω το γιατί, αλλά το τι συμβαίνει με αυτούς στο μυαλό και στην ψυχή τους. Πολλοί απ’ αυτούς έχουν μεγαλώσει χωρίς καμία παιδική ηλικία και υπάρχει ένα τεράστιο κενό μέσα τους το οποίο προσπαθώ να καταλάβω και να προσεγγίσω. Στο δρώμενο που παρουσιάζουμε λέει κάποιος «Έκανα ένα λάθος, όλοι κάνουμε λάθη, θέλω ν’ αρχίσω από την αρχή».
- Είχατε προηγουμένως κάποια παρόμοια εμπειρία με ευάλωτες ομάδες παιδιών και νέων;
Η εμπειρία μου με τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ξεκινάει επίσημα το 2000 στην Αγγλία όπου παρακολούθησα ένα σεμινάριο εκπαίδευσης ηθοποιών για αυτό ακριβώς το πράγμα. Πώς ένας ηθοποιός εκπαιδεύεται, έτσι ώστε να μπορεί να προσφέρει και να παράγει έργο άμεσα στην κοινωνία που βρίσκεται. Εκτός σκηνής και φακού αλλά μέσα στα ιδρύματα, στα αναμορφωτήρια, στις φυλακές στα νοσοκομεία, κτλ. κτλ.. Μετά από την εκπαίδευση μου έπεσα στα βαθιά. Βρέθηκα στο μεταπολεμικό Βελιγράδι όπου διοργάνωσα και καθοδήγησα σεμινάρια σε 10 ιδρύματα με ορφανά και άστεγα παιδιά όλων των ηλικιών. Δεν είχα νιώσει πιο χρήσιμος σαν ηθοποιός ποτέ από τότε, μέχρι σήμερα.
-Πείτε μας λίγα λόγια για την «Αφετηρία», τι πραγματεύεται το έργο; Πώς αντέδρασαν οι κρατούμενοι νέοι στην πρότασή σας; Υπήρξε ενδιαφέρον για συμμετοχή; Πόσο ανοιχτοί και συνεργάσιμοι ήταν μαζί σας αυτοί οι νέοι που από πολύ νωρίς βιώνουν μια ιδιαιτέρως σκληρή πραγματικότητα;
Η «Αφετηρία» είναι ένα θεατρικό δρώμενο το οποίο διαμορφώθηκε μέσα από συζητήσεις που έκανα με τα παιδιά της ομάδας, και πραγματεύεται διάφορα θέματα όπως τα βιώματά τους και τα συναισθήματά τους. Ιστορίες και καταστάσεις που δύσκολα μπορούμε να καταλάβουμε. Υπάρχει μια βαθύτερη και ουσιαστική ανάγκη σε όλο το δρώμενο (όπως και στη ζωή τους), για επικοινωνία, για μια γεφύρωση του τεράστιου κενού μεταξύ κοινωνίας και φυλακής και μια εσωτερική κραυγή απόγνωσης αυτών των παιδιών. Άρα η διαμόρφωση της δουλειάς έγινε μαζί με τα παιδιά. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς.
Ξεκινήσαμε από τα βασικά και ουσιαστικά όσο αφορά την δουλειά μας, και η ανταπόκριση ήταν άμεση και θετικότατη. Βέβαια υπήρχαν και μερικές περιπτώσεις αμφισβήτησης και δισταγμού, αλλά τώρα είναι αυτές οι περιπτώσεις που λάμπουν. Σαφώς ξεκαθαρίσαμε τις έννοιες του θεάτρου και τα διάφορα είδη, και προτιμήσαμε όλοι μαζί μια οικουμενική ανάγκη για αλήθεια.
Η θεατρική ομάδα απαρτίζεται από κρατούμενους/μαθητές του δημοτικού σχολείου της φυλακής. Είδα αρχικά 50 από τα 60 παιδιά του δημοτικού, και καταλήξαμε σε μια ομάδα από 18 παιδιά. Και τα 18 παιδιά της ομάδας συμμετέχουν στο δρώμενο. Για να μπει κανείς μέσα σε ένα τέτοιο αυστηρό πλαίσιο για να δουλέψεις, χρειάζεται να μπεις μέσα σε ένα ήδη στημένο και λειτουργικό δίκτυο. Καταλυτικό ρόλο για την παρουσία μου στην Φυλακή του Αυλώνα έπαιξε ο Νίκος Αρμένης, ο διευθυντής του δημοτικού σχολείου που από την πρώτη στιγμή ήταν θετικός στο εργαστήρι, αλλά και αναγκαίος για την σωστή γεφύρωση της σχέσης μου με τα παιδιά.
-Το θέατρο είναι από τις κοινωνικότερες των τεχνών. Πως εξελίσσεται η συνεργασία μεταξύ των μελών της πολυπολιτισμικής συν τοις άλλοις ομάδας;
Όπως γνωρίζεται, 80% των κρατουμένων στις φυλακές του Αυλώνα είναι ξένοι. «Λαθρομετανάστες» χωρίς τίποτα, και έτσι τίποτα να χάσουν ώστε να παλέψουν για να επιβιώσουν. Βρέθηκαν στην φυλακή ανάμεσα σε άλλους ξένους όπου και μεταξύ τους υπάρχουν προβλήματα άλυτα. Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι τα φυλετικά ή εθνικά θέματα που υπάρχουν στην ομάδα όχι μόνο έχουν μειωθεί αλλά η βαθιά ανάγκη για συνεργασία τους ενώνει όλο και πιο πολύ. Πρωτεύει πλέον η δουλειά και όχι ο εγωισμός ή ο ανδρισμός.
Η ομάδα ανυπομονεί πότε θα ξαναπαρουσιάσουμε την «Άφετηρία» ή το πότε θα ξεκινήσουμε τις πρόβες για την επόμενη δουλειά. Ο καθένας αναλαμβάνει μια ευθύνη για την οργάνωση της δουλειάς μας. Ακόμα και η άλλοι κρατούμενοι εκτός ομάδας αναζητάνε πια μια παρόμοια εμπειρία. Για πολλούς όλη αυτή η διαδικασία τους είναι εντελώς ξένη αλλά είναι κάτι από το οποίο μπορούν να πιαστούν και να τους δώσει μια δίοδο έκφρασης και εκτόνωσης ακόμα και ελπίδας.
-Μιλήστε μας για τις εκφάνσεις της δημιουργικότητας των νέων αυτών ανθρώπων, την έκφραση και την ένταση στη σκηνή και γύρω από αυτή.
Στην ομάδα υπάρχουν παιδιά από το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Ιράκ, την Τουρκία, την Αλβανία και επίσης Έλληνες και Τσιγγάνοι. Ο καθένας είναι ξεχωριστός και έχει το δικό του τρόπο να εκφράζεται και να συμμετέχει. Μερικοί δεν έχουν πάει σχολείο ούτε στην πατρίδα τους. Όλα εξελίχθηκαν τόσο ομαλά που ο καθένας πήρε την θέση στην οποία ένιωθε άνετα. Άλλοι βγαίνουν μπροστά και αναλαμβάνουν μια ευθύνη, άλλοι συμμετέχουν απόλυτα σωστά σαν μέλη της ομάδας, άλλοι επίσης θυσιάζονται για το καλό της ομάδας. Συμπεριφορές επαγγελματιών που θα ζήλευαν πολλές ομάδες.
Στα διαλλείματα, η αίθουσα της βιβλιοθήκης στην οποία δουλεύουμε γεμίζει με νέους που παίζουν μπάλα, τραγουδούν και παίζουν μουσική, γελάνε και ξεχνάει κανείς ότι είναι φυλακισμένοι. Μετά τους ζητάω να αρχίσουμε την δουλειά μας και το κλίμα αλλάζει. Τους ζητάω βασικά πράγματα, όχι όμως απλά. Τους ζητάω την αλήθεια τους και όχι να παραστήσουν κάτι που δεν είναι. Αυτό είναι αφοπλιστικό. Υπάρχουν στιγμές που έχω μείνει άφωνος με την διαθεσιμότητα και την γενναιοδωρία των νεαρών κρατούμενων. «‘Όταν κατεβαίνουμε στην βιβλιοθήκη νιώθουμε ελεύθεροι» θα μου πει ένας. Ψάχνω γύρω μου στις πρόβες για κάποιον να του δείξω αυτό που βλέπω. Ευτυχώς ξεκινήσαμε τις παρουσιάσεις και τώρα μπορώ να την μοιραστώ αυτή την εμπειρία.
Είναι ένα μάθημα για πολλούς από μας. Βέβαια σε μια τέτοια συνθήκη αναγκάζεται κανείς να ζητάει και να πιέσει τόσο, όσο του επιτρέπει ο κρατούμενος. Γιατί, τον κρατούμενο δεν τον σηκώνεις από το κρεβάτι του αν δεν θέλει αυτός. Στις συναντήσεις μας η απουσίες που προκύπτουν είναι από μεταγωγές, δικαστήρια, ή άλλες υπηρεσίες εντός του καταστήματος και όχι οικιοθελώς. Αν υπολογίσει κανείς την συνθήκη στην οποία βρισκόμαστε εκεί μέσα, θα καταλάβει ότι η ψυχική κατάσταση των νέων αυτών είναι εύθραυστη και περίπλοκη. Κι όμως μέσα από το θεατρικό εργαστήρι και τις παρουσιάσεις μας νιώθουν ελεύθεροι, νιώθουν ότι αξίζουν παραπάνω απ’ ότι τους έχουμε άλλοτε δείξει ως κοινωνία. (παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τα σχόλια των ίδιων των παιδιών μετά από την πρώτη επίσημη παρουσίαση της δουλειάς μας).
Επίσης, τα παιδιά μοιάζει να έχουν πάρει τη θεατρική τους δραστηριότητα ζεστά, αφού φτιάχνουν ειδικό κομμάτι στην ιστοσελίδα του Γυμνασίου - Λυκείου που λειτουργεί στο κέντρο κράτησης νέων Αυλώνα. Τα παιδιά της ομάδας είναι όλοι μαθητές μόνο του δημοτικού σχολείου της φυλακής, με τους οποίους συνεργάζομαι από τον Οκτώβρη του 2010. Τα παιδιά του γυμνασίου / λυκείου δουλεύουν με άλλους και σε άλλη βάση.
Υπάρχει κάποιος χρονικός ορίζοντας στη συνεργασία σας, έχει μέλλον το θεατρικό εργαστήρι στο κέντρο κράτησης νέων Αυλώνα;
Ήδη προγραμματίζω μια σειρά από εκδηλώσεις για το καλοκαίρι παράλληλα με τις πρόβες για την επόμενη δουλειά της ομάδας που θα παρουσιαστεί το 2012. Το καλοκαίρι που κλείνουν τα σχολεία θα γίνουν διάφορες εκδηλώσεις με κόσμο που έχω προσεγγίσει και θέλει να μοιραστεί κάτι με αυτά τα παιδιά. Το μέλλον της συνεργασίας μου με την φυλακή εξαρτάται πρώτον από τα παιδιά τα ίδια και αν η ανάγκη που έχουν τώρα για το εργαστήρι θα αυξηθεί ή θα μειωθεί. Εγώ θεωρώ το εργαστήρι στον Αυλώνα πλέον ένα σταθερό κομμάτι του προγράμματος μου. Βέβαια όλα εξαρτώνται από τους θεσμούς και τις ‘ντιρεκτίβες’ άνωθεν.
-Μια παράσταση χρειάζεται εξίσου και το κοινό της. Ποιο είναι το κοινό της «Αφετηρίας»; Πώς ήταν το κλίμα μετά τις προηγούμενες παραστάσεις, τι εντυπώσεις καταγράψατε;
Το κοινό της «Αφετηρίας» είναι άνθρωποι που είναι ευαισθητοποιημένοι για τις ‘ευάλωτες’ κοινωνικές ομάδες, και ενδιαφέρονται ουσιαστικά για αυτές. Άνθρωποι που θέλουν να μπούνε μέσα στο ανοίκειο περιβάλλον της φυλακής και με τον τρόπο τους να συμπαρασταθούν σε αυτούς εκεί μέσα. Γνωστοί δικοί μου από το χώρο το καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικοί, φίλοι και πολλοί άλλοι που αναζητούν και κάτι παραπάνω από μια συμβατική θεατρική εμπειρία. Και μέχρι τώρα η ανταπόκριση είναι θετική έως και ενθαρρυντική, όπως δείχνουν και τα σχόλια ενός καλού φίλου του Γ.Σαμπατακάκη, Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πατρών που παραβρέθηκε στην πρώτη παρουσίαση και είχε την καλοσύνη να μου γράψει μερικές σκέψεις:
«Αγαπητέ μου Στάθη, δεν έχω λόγια. Θερμά συγχαρητήρια για το ΘΕΑΡΕΣΤΟ έργο που επιτελείς με τα παιδιά του Αυλώνα. Είναι κοινότοπο να λέει κανείς πως η ψυχή και το πνεύμα δεν φυλακίζονται. Δεν είχα δει όμως ποτέ ξανά πώς το φυλακισμένο σώμα αμείβεται από την αναφαίρετα αδέσμευτη ελευθερία της ψυχής. Δεν είδα ποτέ άλλοτε τους υποτιθέμενα πτοημένους τόσο απτόητους από τις ειρκτές. Ποτέ άλλοτε δε ήξερα τόση αξιοπρέπεια στην πτώση. Ποτέ άλλοτε δεν είχα νιώσει στο πετσί μου τόση αλληλεγγύη στο συμπάσχειν. Ποτέ άλλοτε δεν αντίκρισα ανθρώπους να συγκαλύπτουν το πάσχειν με τέτοια υπερηφάνια και καλοσύνη. Είμαστε όλοι συνένοχοι, όλοι συμπαραβάτες και ταυτόχρονα όλοι δεσμοφύλακες. ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗ λοιπόν για τους απεγνωσμένους... πώς αλλιώς να κρατηθούν από τη ζωή; Θα συντάξω μια ανοιχτή επιστολή προς τον Διευθυντή και τα παιδιά. Σε ευχαριστώ ειλικρινά για το δώρο που μου έκανες».
Πέρα από τα σχόλια του Γιώργου, πολλοί άλλοι μου μεταφέρουν ακόμα τις θετικές εντυπώσεις τους και με ευχαριστούν επίσης για αυτήν την εμπειρία. Η πρώτη παρουσίαση έγινε στις 12 Μαρτίου 2011 και εκείνη την ημέρα έγινε κάτι που δεν το περίμενα. Υπήρχε κόσμος που μετά από την συζήτηση με τους κρατούμενους που ακολούθησε την δουλειά, έδινε το τηλέφωνό του σε μερικά από τα παιδιά. Τώρα πια, αυτοί οι ξένοι που δεν έχουν κανέναν να τους επισκεφθεί, μπορούν να πάρουν και ένα τηλέφωνο κάποιον όταν το έχουν ανάγκη. Δηλαδή, στήθηκε η πρώτη γέφυρα (έστω μικρή) επικοινωνίας μεταξύ φυλακής και κοινωνίας μέσα από την δουλειά μας.
-Τον περασμένο χειμώνα, μαζί με τον Θανάση Αλευρά (επίσης ηθοποιό και συγγραφέα) στήσατε ένα θεατρικό εργαστήρι με παιδιά ενός δημοτικού σχολείου (από τρίτες κυρίως χώρες) του Μεταξουργείου και παρουσιάσατε το έργο «Λαθραία Ζωή». Τόσο με τα παιδιά του δημοτικού όσο και με το θεατρικό εργαστήρι στις φυλακές νέων Αυλώνας, φέρνετε την τέχνη του θεάτρου έξω από τον αναμενόμενο χώρο που περιμένει κανείς να τη βρει. Ποια είναι η άποψή σας για τη θέση του θεάτρου στο εθνικό σύστημα εκπαίδευσης - καθώς και σε ένα σωφρονιστικό σύστημα που στοχεύει στην επανεκπαίδευση και την κοινωνικοποίηση για μια ομαλή επανένταξη;
Τα οφέλη του θεάτρου μέσα σε ένα σύγχρονο εκπαιδευτικό πλαίσιο είναι γνωστά και αναμφισβήτητα αναγκαία για πολλούς εδώ και χρόνια. Δεν χρειάζεται να πεισθεί κανείς για την αναγκαιότητα το να υπάρχει το θέατρο στα σχολεία αλλά υπάρχουν ζητήματα τα οποία θέλουν την προσοχή μας. Την προσοχή όλων πρέπει να είναι στα μηνύματα που λαμβάνουν τα παιδιά μέσα από αυτή την διαδικασία που καμιά φορά μπορούν και να είναι αρνητικά αν δεν προσέχει ο ‘εκπαιδευτής’. Δηλαδή, το να συμμετέχουν παιδιά σε μια σχολική γιορτή στο τέλος του χρόνου είναι θεμιτό και ωφέλιμο για πολλούς λόγους. Τόσο για το παιδί όσο και για αυτούς γύρω του. Μόνο όμως με την προϋπόθεση ότι ο δάσκαλος, ή ο θεατρολόγος, ή ο ηθοποιός που τον καθοδηγεί, να του έχει μεταφέρει το σωστό κίνητρο της συμμετοχής του στην παράσταση, όποια είναι αυτή. Αλλά επίσης και την σχέση που έχει η συμμετοχή του στο θέατρο, με την κοινωνία στην οποία θα μεγαλώσει και στην οποία θα ανήκει. Μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για κοινωνικοποίηση νέων ανθρώπων μέσα από το σύστημα εκπαίδευσης και όχι ατομικιστές που θα κοιτούν μόνο τον εαυτό τους.
Σε ένα σωφρονιστικό σύστημα, ιδανικά, τα θέματα της εκπαίδευσης, της κοινωνικοποίησης και της επανένταξης στην κοινωνία θα έπρεπε να είναι βασική στόχοι για ευνόητους λόγους. Αυτό όμως προϋποθέτει ένα σύστημα καλά κουρδισμένο και δουλεμένο όπου ο καθένας κάνει ακριβώς αυτό που θα έπρεπε, έτσι ώστε να είναι αποτελεσματικό. Και αυτή την στιγμή η κοινωνία μας αντιμετωπίζει προβλήματα σε τέτοια κλίμακα που αποδυναμώνει την προσοχή που χρειάζεται ο κάθε τομέας ξεχωριστά. Η εικόνα της πραγματικότητας διαφέρει αρκετά από την θεωρία. Η εξίσωση είναι λίγο πιο πολύπλοκή απ’ ότι φαίνεται. Γι’ αυτό και η υποτροπή των αποφυλακισθέντων, γι’ αυτό και η ανεργία αυτών, γι’ αυτό και το στίγμα του φυλακισμένου που κουβαλιέται για χρόνια, γι’ αυτό και το κενό μεταξύ φυλακής και κοινωνίας γι’ αυτό, γι’ αυτό, γι’ αυτό….
Το θέατρο μέσα σε ένα σωφρονιστικό σύστημα είναι θετικότατο, και αποτελεσματικό. Όχι όμως αποσπασματικά, π.χ σε μορφή γιορτής. Η αποσπασματικότητα είναι κάτι με το οποίο προσωπικά διαφωνώ και το οποίο μπορεί να φέρει αποτελέσματα αρνητικά. Το να περιμένει ένας φυλακισμένος μια φορά το χρόνο να συμμετέχει σε μια θεατρική παράσταση ενώπιον κάποιων επισκεπτών αλλά και άλλους φυλακισμένους, βασίζεται σε ένα τεράστιο ρίσκο εκείνης της στιγμής. Αν αποτύχει το πείραμα, έχει εκτεθεί, έχει χάσει όποιο θάρρος βρήκε να ανέβει πάνω στη σκηνή, έχει επίσης να το αντιμετωπίσει για αρκετό καιρό ακόμα και θα τον στοιχειώνει σαν εφιάλτης αντί να του δώσει ώθηση στην αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση του.
Αν πετύχει αυτό το πείραμα του ‘μια φορά’ θα κερδίσει την εκτίμηση κάποιων, θα έχει να λέει την εμπειρία του, και γενικώς θα ανέβει ψυχολογικά. Όμως, όπως ξέρουν και πολλοί συνάδελφοί μου, όταν ‘σβήνουν τα φώτα’……. και προσγειώνονται στην καθημερινότητα , αρχίζουν άλλα προβλήματα, και ένας κρατούμενος έχει αρκετά στο μυαλό του. Γι’ αυτό και εγώ, δεν πλησίασα την φυλακή για να κάνω μια παράσταση και να φύγω, αλλά για να δημιουργήσω ένα θεατρικό εργαστήρι το οποίο θα έχει μια σταθερότητα για να μπορέσει να πετύχει μακροπρόθεσμους στόχους.
Ο φυλακισμένος έχει την ανάγκη μιας σταθερής καθοδήγησης και επιτήρησης. Μόνο τότε μπορούμε να μιλάμε για σωφρονισμό, για εκπαίδευση και για ομαλή επανένταξη στην κοινωνία. Το θέατρο προσφέρεται για να καλύψει αυτές της ανάγκες αλλά σε ένα πολύ προσεγμένο πλαίσιο με συγκεκριμένους στόχους. Ένας από τους βασικούς στόχους αυτούς είναι η διαμόρφωση μιας διαφορετικής αντίληψης των πραγμάτων, η οποία πρέπει να ξεκινήσει από τον ίδιο τον άνθρωπο και πώς αντιμετωπίζει ο ίδιος τα θέματα τα οποία προκύπτουν στην κοινωνία που ζει. Δυστυχώς οι κοινωνικές συμπεριφορές σε πολλά θέματα είναι αρκετά συντηρητικές ακόμα. Παρ’ όλα αυτά ζητάμε από έναν αποφυλακισμένο να βρει την δύναμη να χειριστεί τα προβλήματα τα σημερινά πιο ψύχραιμα.
Τα πράγματα πρόσφατα στην φυλακή του Αυλώνα έχουν πάρει θετικές διαστάσεις όσο αφορά πρωτοβουλίες απασχόλησης των νέων κρατουμένων, και αυτό οφείλεται στις πρωτοβουλίες του Νίκου Αρμένη. Μαζί με το θεατρικό εργαστήρι, τα παιδιά του δημοτικού, τώρα κάνουν μαθήματα μουσικής με άλλους εθελοντές, και πιο πρόσφατα ξεκίνησαν μαθήματα σκάκι.
Η μέχρι πρότινος αδράνεια και η απραγία καταπολεμείτε άμεσα με δημιουργικές εργασίες που βάζουν τους κρατούμενους σε ένα πρόγραμμα απασχόλησης πέρα από το καθημερινό πρόγραμμα του σχολείου. Έτσι πολλοί από αυτούς αρχίζουν να βρίσκουν νέα ενδιαφέροντα στη ζωή τους. Τα ερεθίσματα αυτά τους προκαλούν να σκέφτονται πιο δημιουργικά, πιο ομαδικά, πιο θετικά… διαφορετικά από πριν.
-Όσο περνά ο καιρός και η πολύπλευρη κρίση που πλήττει την Ελλάδα βαθαίνει, η συζήτηση για το ρόλο και την παρέμβαση – ή την απουσία αυτής - των ανθρώπων των τεχνών και των επιστημών της χώρας, γίνεται όλο και πιο ζωηρή. Πείτε μας μερικές σκέψεις σας γύρω από αυτό το θέμα.
Πιστεύω πως όσο ζωντανεύει η συζήτηση και η παρέμβαση αμερόληπτων ανθρώπων σχετικά με την κρίση, τόσο θα βαθαίνει η ίδια η κρίση. Μια κρίση που σαφώς δεν είναι μόνο οικονομική. Θα δούμε να συμπαρασύρει μαζί της θεσμούς και κεκτημένα δεκαετιών και ταυτόχρονα θα αναδύεται όλοι η σαπίλα της ελληνικής κοινωνίας που μέχρι τώρα αρνούμασταν να πιστέψουμε ότι υπάρχει. Κοινώς, θα βγούνε όλα στη φόρα. Είμαστε έτοιμοι;
Όλες οι παρεμβάσεις που γίνονται είναι θετικές, διότι όλες εμφανίζονται με αφορμή την σταδιακή αποκάλυψη της αλήθειας που κανείς ακόμα δεν γνωρίζει επακριβώς της διαστάσεις της. Αλλά όσο ισχύει η βουλευτική ασυλία αμφιβάλλω αν θα μάθουμε και ποτέ.
Στην εποχή που ζούμε, ένας καλλιτέχνης οφείλει να συμμετέχει στην αφύπνιση των πολιτών και όχι μόνο στην ψυχαγώγησή του. Το έργο του σημερινού καλλιτέχνη πρέπει να ταρακουνήσει τους αδιάφορους και τους βολεμένους για να μπουν και αυτοί στα χαρακώματα να πολεμήσουν για μια πιο ανθρώπινη κοινωνία. Η απουσία δεν είναι θέση είναι παραίτηση, και ένας σκεπτόμενος καλλιτέχνης πρέπει να ξεχάσει πια τον εαυτό του και να σκεφτεί τον πολίτη απέναντί του.
Η επιτροπή που συντάχθηκε πρόσφατα για την απαίτηση του λογιστικού ελέγχου η οποία απαρτίζεται από καλλιτέχνες και επιστήμονες, θα έπρεπε να είναι το πρωταρχικό μέλημα μιας υγιούς κυβέρνησης (βλέπε Ισημερινός). Εμείς όμως διαπραγματευόμαστε το πώς θα καταφέρουμε να πληρώνουμε τυφλά ένα χρέος φάντασμα το οποίο κανείς δεν προσδιορίζει. Άρα ο στόχος είναι λάθος και όχι τυχαία.
Οι μεμονωμένες ακτιβιστικές κινητοποιήσεις, τύπου καλλιτεχνικό τριήμερο στην Κερατέα είναι αξιέπαινο στην πρωτοβουλία του. Το θέμα όμως που πλήττει το έθνος είναι τεραστίων διαστάσεων. Μόνο όταν οργανωμένοι όλοι, καλλιτέχνες και επιστήμονες, όπου βρεθούν και όπου σταθούν αντιστέκονται στα παπαγαλάκια των κομμάτων, ίσως αγγίξουμε αρκετούς ώστε να ξεσηκωθούμε και να δράσουμε. Χρειάζεται αγώνας από την βάση.
Όπως μου έλεγε και η καλή μου φίλη η αείμνηστη Μαρία Μπέικου στις συζητήσεις που κάναμε, ‘Πρέπει να βγούνε όλοι στους δρόμους, όλοι!’ . Ο άνθρωπος οφείλει στον εαυτό του και στον συνάνθρωπό του να προσπαθεί για κάτι καλύτερο, για κάτι ιδανικό, για κάτι καινούργιο για το καλό όλων, και περισσότερο των άλλων που έρχονται και όχι για τον ίδιο του τον εαυτό.
Σχόλια από την κουβέντα που είχε ο Στάθης Γράψας με τα παιδιά στις 14 / 3 / 2011
Σεργκάν
Δεν έχουμε λόγια. Ευχαριστούμε για όλα. Μας πονέσατε και σας πονάμε. Νιώθουμε σαν να ήσαστε δικοί μας άνθρωποι. Μόλις ανέβηκα στην σκηνή και ένιωσα ότι συγκινηθήκατε, συγκινήθηκα και εγώ. Να ξαναέρθετε να μας δείτε.
Δημήτρης
Δεν έχουμε ξανανιώσει έτσι. Θέλουμε να σας ξαναδούμε. Νιώθουμε καλύτερα από πριν, νιώθουμε πολύ όμορφα. Πάνω στην σκηνή ένιωθα ελεύθερος. Είμαστε περήφανοι για την δουλειά μας, τα καταφέραμε. Η ζωή συνεχίζεται.
Ανδρέας
Δεν μπορούν να καταλάβουν πως νιώθει ένας φυλακισμένος όταν του ζητάνε αυτόγραφο. Να έρχεστε γιατί μας αγαπάτε και όχι γιατί μας λυπόσαστε.
Αμπντουλά
Δεν ξέρω ακριβώς πως νιώθω, δεν μπορώ να το εξηγήσω. Ευχαριστούμε που ήρθατε.
Ουμούτ
Ευχαριστούμε που δεν ξεχάσατε τους φυλακισμένους. Κι αν σας κάναμε να χαρείτε λίγο η χαρά μας είναι μεγάλη. Πιστεύω ότι πετύχαμε το στόχο μας και θα συνεχίσουμε. Θέλω να μείνω στην Ελλάδα.
Μιράβα
Νιώθω πολύ χαρούμενος. Δεν κάναμε κανένα λάθος. ;Hταν μια καλή αρχή και έχουμε συνέχεια. Δεν κοίταξα τον Στάθη καθόλου όταν παίζαμε. Ξέραμε τι κάναμε. Θέλω να σας δω και έξω. Όταν κατεβαίνουμε στην βιβλιοθήκη για πρόβα, είμαστε ελεύθεροι.
Γκούλιτ
Ευχαριστούμε που ήρθατε και μας μιλήσατε. Είμαστε περήφανοι για εσάς. Νιώσαμε μεγάλη χαρά. Δεν περίμενα ποτέ να μιλήσω με τόσους ηθοποιούς στην ζωή μου. Όταν τους είδα μπροστά μου ένιωθα μεγάλη χαρά.
Ματζίτ
Είμαι πολύ ευχαριστημένος. Έκανα ότι καλύτερο μπορούσα.

Μοχάμετ
Ευχαριστούμε που ήρθατε. Νιώθω ευτυχισμένος γιατί κάναμε κάτι που σας άρεσε. Φοβόμουν λίγο κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Joseph
Ευχαριστώ που ήρθατε. Παραβλέψατε το γεγονός ότι είμαστε στη φυλακή και ήρθατε να μας δείτε ως ανθρώπινα όντα. Ένιωσα καλά που είδα ότι δεν είμαι ξεχασμένος. Ένιωσα καλά κατά τη διάρκεια της παράστασης, εκφράζοντας ό,τι νιώθω. Τώρα αισθάνομαι πολύ χαρούμενος. Μου δώσατε κουράγιο και ενέργεια για να συνεχίσω. Αυτό δεν είναι το τέλος μου. Ο Θεός να σας ευλογεί όλους σας για όσα μας προσφέρατε.
Αρίφ
Είμαι πολύ περήφανος γι’ αυτό που κάναμε. Ένιωσα πως είμαι στην κοινωνία όχι στην φυλακή. Θα ήθελα να τους ξαναδώ. Ευχαριστούμε.
Χασσάν
Ευχαριστούμε που ήρθατε. Νιώθω ευτυχισμένος. Έκανα κάτι που θέλω να συνεχίσω και έξω. Θα σας περιμένω και έξω.
Ζαϊντ
Είναι καλό να βλέπουμε καινούργια πρόσωπα και να συζητάμε. Μίλησα αραβικά και άνοιξε η καρδιά μου. Είμαστε χαρούμενοι. Ευχαριστούμε πολύ.
Καντίρ
Ευχαριστούμε τον κόσμο που ήρθε εδώ σε εμάς στην φυλακή. Είμαστε άνθρωποι που νιώθουμε αυτό που κάναμε. Είμαι πολύ χαρούμενος για την δουλειά μας.
Ελτόν
Σας ευχαριστούμε από την ψυχή μας που ήρθατε και είδατε την δουλειά μας. Είμαστε πολύ περήφανοι που σας γνωρίσαμε από κοντά. Νιώθω όμορφα και θέλω να συνεχίσω.
Αλί
Πρώτη φορά στην ζωή μου που κάνω κάτι τέτοιο. Νιώθω ευτυχισμένος. Μ’ αρέσει να το κάνω αυτό και περιμένω την συνέχεια.

tvxs.gr/node/58510