Ομαδική θεραπευτική παρέμβαση για κρατούμενες γυναίκες με οριακή διαταραχή προσωπικότητας

STEPPS: Systems training for emotional predictability and problem solving in women offenders with borderline personality disorder in prison – A pilot study

Βy Donald W. Black, MD, Nancee Blum , MSW, Leanne Eichinger , Med, 

Brett McCormick , MA, Jeff Allen,  Phd, Bruce Cieleni, MD

CNS Spectr. 13:10 ©MBL Communications, Inc.

Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ) χαρακτηρίζεται από διάχυτα μοτίβα συναισθηματικής αστάθειας, παρορμητισμού και διαταραγμένων σχέσεων. Eμφανίζεται συχνά στο γενικό πληθυσμό και ιδιαίτερα στους πληθυσμούς των γενικών και των ψυχιατρικών νοσοκομείων και ακόμα συχνότερα στον πληθυσμό των κρατουμένων. Σχετίζεται με σημαντικά προβλήματα συμπεριφοράς και διαχείρισης αυτής εντός των φυλακών ενώ παράλληλα, οι κρατούμενοι με οριακή διαταραχή προσωπικότητας καταδικάζονται συχνότερα για βίαια αδικήματα. Γενικά, οι παραβάτες που πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή προσαρμόζονται με μεγαλύτερη δυσκολία στο καθεστώς της φυλακής, παραβαίνουν συχότερα του κανονισμούς και ως αποτέλεσμα δέχονται περισσότερες πειθαρχικές ποινές. Έχει παρατηρηθεί ότι οι παρεμβάσεις που καταφέρνουν να μειώσουν τα συμπτώματα της  διαταραχής, μειώνουν ταυτόχρονα και της εκδηλώσεις παραβατικότητας.

Παρόλο που η παρεμβάσεις σε περιπτώσεις οριακής διαταραχής είναι αρκετά απαιτητικές, υπάρχουν ομαδικές θεραπευτικές παρεμβάσεις που επιδεικνούν αποτελεσματικότητα στην μείωση των συμτωμάτων και στη βελτίωση της γενικότερης λειτουργικότητας όπως η διαλεκτική-συμπεριφοριστική θεραπεία, η γνωσιακή-συμπεριφοριστική θεραπεία, η θεραπεία σχημάτων, η θεραπεία μεταβίβασης κ.α. Οι παραπάνω προσεγγίσεις πρόσφατα συνδυάστηκαν μέσω της θεραπείας συστημάτων για την προσέγγιση της συναισθηματικής πρόβλεψης και επίλυσης προβλημάτων (Systems Training for emotional predictability and problem solving – STEPPS) που αναπτύχθηκε από τους Blum και συνεργάτες. Πρόκειται για μια ομαδική θεραπευτική προσέγγιση που συνδυάζει γνωσιακά – συμπεριφοριστικά στοιχεία και εκμάθηση δεξιοτήτων καθώς και κάποια συστημικά στοιχεία. Τα τελευταία αφορούν εκείνους με τους οποίους το άτομο αλληλεπιδρά συχνότερα. H εκπαίδευση στο πρόγραμμα STEPPS είναι σχετικά εύκολη και το εν λόγω πρόγραμμα μπορεί να υλοποιηθεί από επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων. Παρέχεται συμπληρωματικά ως προς τις τρέχουσες θεραπείες που λαμβάνει ο ασθενής, φαρμακοθεραπεία, ατομική θεραπεία κλπ.

Η σύντομη διάρκεια της παρέμβασης -20 εβδομάδες- εκλαμβάνεται ως επιθυμητή στο περιβάλλον της φυλακής καθώς ποικίλλει η διάρκεια της ποινής ανάμεσα στους ασθενείς ένω κάποιοι άλλοι μπορεί να εγκαταλείψουν την ομάδα λόγω μεταγωγής ή λόγω αποφυλάκισης.

Η παρέμβαση που παρουσιάζουν οι συγγραφείς υλοποιήθηκε στη γυναικεία πτέρυγα του St. Pleasant Correctional Facility, Iowa.

Η συμμετοχή των κρατουμένων ήταν εθελοντική και δεν επέφερε αποζημίωση. Στην ομάδα έλαβαν μέρος 12 κρατούμενες με οριακή διαταραχή προσωπικότητας κατά DSM-IV. Eπιπρόσθετα χρησιμοποιήθηκαν οι κλίμακες Borderline Evaluation of Severity Over Time (ΒΕST) προκειμένου να αξιολογηθούν συναισθήματα, σκέψεις και συμπεριφορές που σχετίζονται με την Οριακή Διαταραχή προσωπικότητας, η Positive and Negative Affectivity για την αξιολόγηση αρνητικών και θετικών συναισθηματικών προδιαθέσεων και η Beck Depression Inventory.

H κλίμακα BEST αναπτύχθηκε από την ομάδα που υλοποιεί το πρόγραμμα και περιλαμβάνει 3 υποκλίμακες και 15 λήμματα. Η υποκλίμακα Α αποτελείται από 8 ερωτήσεις που αφορούν τη συναισθηματική αλληλεπίδραση, φόβο εγκατάλειψης, ασταθής σχέσεις, θυμό, παράνοια, αυτοκτονικό ιδεασμό κ.α.Η υποκλίμακα Β αφορά αρνητικές συμπεριφορές όπως αυτοτραυματισμός και η υποκλίμακα Γ θετικές συμπεριφορές. Η αξιολόγηση έλαβε χώρα στην αρχή και στη συνέχεια ανά 4 μήνες. Επιπλέον, συλλέχθηκαν επιπρόσθετα στοιχεία σχετικά με απόπειρες αυτοκτονίες, περιστατικά αυτοτραυματισμού και παραβιάσεις του κανονισμού της φυλακής. Για την βαθμολόγηση της συνολικής ικανοποίησης από τους συμμετέχοντες, χορηγήθηκε στο τέλος το Client Satisfaction Questionnaire-8.

Περιγραφή του STEPPS

Όπως αναφέρθηκε ήδη το STEPPS είναι μια manual-based ομαδική θεραπεία που συνδυάζει γνωσιακά-συμπεριφοριστικά στοιχεία και εκπαίδευση δεξιοτήτων, χωρίς να περιλαμβάνει ατομική θεραπεία. Υλοποιείται σε  20 2ωρες εβδομαδιαίες συναντήσεις με τη συμμετοχή διευκολυντών που ακολουθούν ένα λεπτομερές πλάνο συναντήσεων. Οι συμμετέχοντες σε κάθε συνάντηση λαμβάνουν πακέτα σημειώσεων που περιέχουν ατζέντες και ασκήσεις.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ψυχοεκπαίδευση σχετικά με την ΟΔΠ, εκπαίδευση σε δεξιότητες διαχείρισης των συναισθημάτων και σε δεξιότητες διαχείρισης της συμπεριφοράς. Στο πρώτο κομμάτι προβλέπεται η αντικατάσταση των λανθασμένων πεποιθήσεων σχετικά με τη ΟΔΠ με τη συνειδητοποίηση των σκέψεων, των συμπεριφορών και των συναισθημάτων που σχετίζονται με αυτή και την αναγνώριση των δικών τους γνωστικών φίλτρων που οδηγούν σε συγκεκριμένες συμπεριφορές.  Στο δεύτερο κομμάτι γίνεται εκπαίδευση σε δεξιότητες για την καλύτερη διαχείριση των γνωστικών και συναισθηματικών επιδράσεων της ΟΔΠ: αποστασιοποίηση, επικοινωνία, πρόκληση, επίλυση προβλημάτων, αφαίρεση. Στο τρίτο  κομμάτι γίνεται εκπαίδευση σε συμπεριφορικές  δεξιότητες που οι συμμετέχοντες καλούνται να τελειοποιήσουν: στοχοθέτηση, υγειινή διατροφή, άσκηση, διαπροσωπική επιρροή, δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου, περιοδικός έλεγχος της υγεία κλπ.

Ως κομμάτι του προγράμματος πραγματοποιήθηκε και μια 2ωρη απογευματινή συνάντηση με τα μέλη του «συστήματος». Στη συνάντηση παρευρέθηκαν εκτός από φίλοι και μέλη των οικογενειών, σωφρονιστικοί υπάλληλοι και άλλα μέλη του προσωπικού. Επιπλέον, ένας εκ των συγγραφέων εκπαίδευσε και προσέφερε εποπτεία σε έναν  ψυχολόγο της φυλακής προκειμένου να είναι σε θέση να υλοποιεί το πρόγραμμα STEPPS.

Αποτελέσματα

Οι συμμετέχουσες ήταν από 19-49 ετών. 5 ήταν άγαμες, 5 έγγαμες και 2 διαζευγμένες. 10 (83%) εξ αυτών εργάζοταν τη στιγμή της φυλάκισης τους. Ο μέσος όρος των ποινών  ήταν τα 10 έτη. Όλες εκτός από μία είχαν εκτίσει λιγότερο από έναν χρόνο της ποινής τους. Οι 9 (75%) είχαν λάβει ατομική θεραπεία πριν από τη φυλάκιση τους ενώ 5 είχαν λάβει ομαδική θεραπεία. 4 (33%) είχαν διαγνωστεί επιπλέον με Αντικοινωνική Διαταραχή Προσωπικότητας.  7 εμφάνιζαν χρόνια διαταραχής χρήσης ουσιών και οι 7 είχαν τουλάχιστον μία προηγούμενη σύλληψη για παραβιάσεις του νόμου περί ουσιών. Οι 11 (92%) είχαν νοσηλευθεί σε ψυχιατρικό νοσοκομείο με μέσο όρο τις 3 νοσηλείες.

11 γυναίκες (92%) λάμβαναν ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή. Οι 10 αντικαταθλιπτικά, 7 υπνωτικά, 4 σταθεροποιητικό διάθεσης, 4 αγχολυτικά και 2 αντιψυχωσικά.

2 γυναίκες εγκατέλειψαν το πρόγραμμα λόγω αποφυλάκισης ενώ οι υπόλοιπες 10 συμμετείχαν και στις 20 συνεδρίες.

Οι βελτιώσεις των συμπτωμάτων της Ο.Δ.Π., της κατάθλιψης και της αρνητικής επίδρασης αξιολογήθηκαν με σύγκριση των μέσων όρων στους 0-4-8-12-16-20 μήνες (βλπ. Πίνακα) Επιπλέον, οι βαθμολογίες στις κλίμακες BEST,PANAS, Negative Affectivity Scale και BDI ήταν στατιστικώς σημαντικά βελτιωμένες.

Συζήτηση

Σύμφωνα με τους συγγραφείς οι γυναίκες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα παρουσίασαν κλινικά σημαντική βελτίωση σε ένα εύρος συμπτωμάτων που σχετίζονταν με τη διάθεση και την αρνητική συναισθηματική προδιάθεση. Tα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά καθώς υποδηλώνουν ότι μια συμπληρωματική παρέμβαση για την ΟΔΠ μπορεί να επιφέρει πραγματικά οφέλη και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των παραβατικών ατόμων. Επιλέον, η υλοποίηση του προγράμματος έδειξε ότι το STEPPS μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο περιβάλλον της φυλακής χωρίς να υπόκειται σε τροποποιήσεις και ότι το ίδιο το περιβάλλον δεν αποτελεί εμπόδιο στην αλλάγη. Το STEPPS βοήθησε τις συμμετέχουσες να κατανοήσουν καλύτερα τη φύση της ΟΔΠ και τις εκπαίδευσε σε νέες δεξιότητες για την καλύτερη διαχείριση των συμπτωμάτων. Επιπλέον, οι γυναίκες ήταν λιγότερο πιθανό να βιώσουν αισθήματα απελπισίας και αβοηθησίας ή να έχουν αρνητική αυτοεικόνα. Τα αποτελέσματα αυτά αντανακλούν την έμφαση του προγράμματος στην καθοδήγηση των ατόμων προς την αυτορρύθμιση των έντονων συναισθημάτων και των δυσλειτουργικών συμπεριφορών.

Παρόλο που  τα συμπτώματα των παραβατών βελτιώθηκαν αυτό θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα της επιπρόσθετης κοινωνικής υποστήριξης, της ελπίδας και της θεραπευτικής συμμαχίας του προγράμματος. Παρόλο που καμία από τις συμμετέχουσες δεν λάμβανε της ίδια στιγμή και ατομική θεραπεία δεν είναι γνωστή η επίδραση των προηγούμενων εμπειριών τους από ομαδικές και ατομικές θεραπευτικές παρεμβάσεις, λόγω του γεγονότος ότι η εν λόγω παρέμβαση δεν σχεδιάστηκε ως ένα επίσημο ερευνητικό project.

Αναφορικά με τους περιορισμούς της έρευνας αναφέρεται ότι η παρέμβαση αφορούσε γυναίκες κρατούμενες σε μία φυλακή μέσου επιπέδου ασφάλειας και γι’ αυτό τα αποτελέσματα δεν μπορούν γενικευθούν για το σύνολο των παραβατών. Επιπλέον, δεδομένου του γεγονότοτς ότι δεν υπήρξε ομάδα ελέγχου δεν μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα του STEPPS ή να γίνει σύγκριση με άλλες manual-based παρεμβάσεις.

Μέτρα για την υγεία των φυλακισμένων

Μέτρα για την προστασία της υγείας των κρατουμένων στις φυλακές εξήγγειλε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Χάρης Καστανίδης. Επανέλαβε ότι έχει στη διάθεση του ενδείξεις, ότι επίκεινται μαζικές κινητοποιήσεις στα σωφρονιστικά ιδρύματα της επικράτειας. Όπως ανέφερε, στις φυλακές Κέρκυρας, Γρεβενών, Πάτρας και Κορυδαλλού, μέρος των κρατουμένων απέχουν από το συσσίτιο.

Ο υπουργός υποστήριξε ότι οι κινητοποιήσεις υποκινούνται από εκείνους που δεν θέλουν να αλλάξει η κατάσταση στις φυλακές. Δήλωσε ότι κάποιοι δημιουργούν συνθήκες κρίσης, ώστε  να μην ψηφιστεί το νομοσχέδιο για την επιτάχυνση της ποινικής δικαιοσύνης που έχει κατατεθεί στη Βουλή.

Υπό τη σκιά αυτών των εκτιμήσεων, ο Χάρης Καστανίδης ανακοίνωσε τη συνεργασία του υπουργείου με Πανεπιστημιακούς φορείς και διεθνώς αναγνωρισμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις, για την παροχή ψυχιατρικών και ιατρικών Υπηρεσιών.

Συγκεκριμένα, ανακοίνωσε:
• Συνεργασία με  με τη Β’ Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αττικόν, που προβλέπει την παρακολούθηση κρατουμένων δύο φορές την εβδομάδα, τη θεραπεία και  ψυχιατρική αξιολόγηση από ειδικευμένο προσωπικό των 310 κρατούμενων που νοσηλεύονται στο Ψυχιατρικό Κατάστημα Κορυδαλλού. υπεγράφη στις 8 Νοεμβρίου και έχει ήδη πραγματοποιηθεί η πρώτη επίσκεψη.
• Συνεργασία με την Γ’ Ψυχιατρική Κλινική του ΑΠΘ, με στόχο την προσφορά ψυχιατρικών υπηρεσιών, σε δεκαπενθήμερη βάση, στο Κατάστημα Κράτησης Διαβατών.
• Επαφές με τη διεύθυνση της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ώστε η κλινική να προσφέρει ψυχιατρικές υπηρεσίες με ειδικευμένους ψυχιάτρους στις φυλακές Ιωαννίνων και Γρεβενών.
• Μέτρα για τον έλεγχο και την πρόληψη της φυματίωσης στον Κορυδαλλό, σε συνεργασία με το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα της Ιατρικής Σχολής Αθηνών με τίτλο «Διεθνής Ιατρική: Διαχείριση Κρίσεων Υγείας», τους Γιατρούς του Κόσμου και το Νοσοκομείο Κρατουμένων "Αγ. Παύλος".
• Την επίσκεψη κλιμακίου των Γιατρών του Κόσμου στις φυλακές Γρεβενών, αποτελούμενου από γιατρούς πολλών ειδικοτήτων (οδοντιάτρους, δερματολόγους, παθολόγους, κ.α.).
• Την πρόθεση του υπουργείου να αγοράσει φορητό ψηφιακό ακτινολογικό μηχάνημα για την ενίσχυση του "Αγίου Παύλου".
• Την έναρξη εντός του Δεκεμβρίου κοινότητας απεξάρτησης του ΚΕΘΕΑ στο Κατάστημα Κράτησης Γυναικών Ελαιώνα Θηβών.
• Τη δωρεάν διενέργεια τεστ Παπ στη Θήβα από την Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, σε συνεργασία με την Κλινική Μαστού του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας».
• Την παρακολούθηση των παιδιών που κρατούνται μαζί με τις μητέρες τους στα καταστήματα Ελαιώνα και Κορυδαλλού, από την Παιδιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής και την Παιδοψυχιατρική Κλινική της Ιατρικής Σχολής που λειτουργούν στο Γενικό Νοσοκομείο Παίδων «Αγ. Σοφία».
http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=228765

Δελτίο Τύπου: Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια παρουσιάζει τα προκαταρκτικά ευρήματα από την Αποστολή του στην Ελλάδα

Ο Ειδικός Εισηγητής του ΟΗΕ για τα βασανιστήρια παρουσιάζει τα προκαταρκτικά ευρήματα από την Αποστολή του στην Ελλάδα

ΑΘΗΝΑ – Ο Ειδικός Εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για τα βασανιστήρια και κάθε άλλη βάναυση, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία, κος Manfred Nowak, εξέδωσε την ακόλουθη δήλωση:

“Θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ελληνική Κυβέρνηση που με προσκάλεσε να πραγματοποιήσω μία διερευνητική αποστολή από τις 10 έως τις 20 Οκτωβρίου 2010 και για την πλήρη συνεργασία των ανώτατων κρατικών αξιωματούχων στη διάρκεια της επίσκεψης. Είμαι ευγνώμων σε όλους τους συνομιλητές μου, περιλαμβανομένων των κρατικών αξιωματούχων, εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών, κρατουμένων, παράνομων μεταναστών και θυμάτων κακομεταχείρισης, για την προθυμία με την οποία μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους μαζί μου. Ένας κατάλογος όλων των χώρων που επισκέφθηκα προσαρτάται στην παρούσα δήλωση.

Θα ήθελα επίσης να αναγνωρίσω την ειλικρίνεια των εκπροσώπων της Κυβέρνησης στις συζητήσεις τους μαζί μου κατά τις προκαταρκτικές συναντήσεις μας. Χάρη στη συνεργασία των ανώτατων αξιωματούχων της Ελληνικής Αστυνομίας και των Δικαστικών Υπηρεσιών, και στην από μέρους τους αποδοχή των δικών μου όρων αναφοράς, μου δόθηκε η δυνατότητα να πραγματοποιήσω απροειδοποίητες επισκέψεις σε διάφορους τόπους κράτησης της επιλογής μου και να διεξάγω εμπιστευτικές συνεντεύξεις με επιλεγμένους κρατουμένους.

Γνωρίζω την ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση με την οποία είναι αντιμέτωπες οι διωκτικές αρχές στην Ελλάδα. Υπάρχει μεγάλος υπερπληθυσμός στις φυλακές, μερικές από τις οποίες αναγκάζονται να φιλοξενούν τρεις φορές περισσότερους κρατουμένους από τη δυναμικότητά τους. Μεγάλο είναι επίσης και το ποσοστό υποδίκων στις φυλακές. Δεν υπάρχει διαχωρισμός των υποδίκων από τους καταδίκους.

Επιπλέον, η χώρα βρίσκεται αντιμέτωπη με μία μεγάλη αύξηση εισόδου παράνομων μεταναστών, κυρίως από τα βόρεια σύνορα με την Τουρκία. Εκατοντάδες μετανάστες εισέρχονται παράνομα στη χώρα κάθε μέρα, αριθμός πρωτόγνωρος που θέτει τα τμήματα συνοριακής φύλαξης και τα κέντρα κράτησης μεταναστών σε κατάσταση κρίσης. Αυτό επιδεινώνεται και από τις δυσκολίες που σχετίζονται με την τρέχουσα οικονομική κρίση από την οποία διέρχεται η χώρα.

Παρόλο που οι νομοθετικές εξελίξεις που η Κυβέρνηση σκοπεύει να εφαρμόσει στους επόμενους μήνες είναι ενθαρρυντικές, η Ελλάδα δεν πρέπει να είναι εκείνη που φέρει μόνη το βάρος υποδοχής της μεγάλης πλειοψηφίας του συνόλου των παράνομων μεταναστών που εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2010. Πρόκειται για ένα πραγματικά ευρωπαϊκό πρόβλημα το οποίο χρειάζεται μια κοινή ευρωπαϊκή λύση και όχι απλά ενίσχυση των ευρωπαϊκών συνόρων με τη FRONTEX. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επανεξετάσει εκ βάθρων την πολιτική ασύλου και μεταναστευτική πολιτική και να αντικαταστήσει τον Κανονισμό Δουβλίνο ΙΙ με ένα δικαιότερο σύστημα κατανομής των βαρών, το οποίο να λαμβάνει επίσης υπόψη και τις εύλογες ανησυχίες των αιτούντων άσυλο και παράνομων μεταναστών.

Βασανιστήρια και κακομεταχείριση

Αστυνομικά Τμήματα

Έλαβα πολυάριθμες συναφούς περιεχομένου καταγγελίες σχετικά με ξυλοδαρμούς από αστυνομικούς και πολλοί από τους κρατουμένους ανέφεραν ότι είχαν υποστεί σωματική βία από την αστυνομία, είτε κατά τη σύλληψη είτε αργότερα στο αστυνομικό τμήμα. Ωστόσο, υπάρχουν ελάχιστα ιατροδικαστικά αποδεικτικά στοιχεία και συνάντησα λίγες περιπτώσεις κακομεταχείρισης που συνιστούν βασανιστήρια υπό την έννοια της Σύμβασης κατά των Βασανιστηρίων (CAT). Η έλλειψη αυτή αποδεικτικών στοιχείων μπορεί να εξηγηθεί από τη μη λειτουργία του μηχανισμού διερεύνησης αστυνομικών αρχών και καταγγελιών. Ένα άλλο στοιχείο φαίνεται να είναι και ο υψηλός βαθμός φόβου για αντίποινα που διαπίστωσα σε κρατουμένους στα χέρια της αστυνομίας, ο οποίος, αν συνδυαστεί με τη δυσλειτουργία του δικαστικού συστήματος, μπορεί να διαιωνίζει ένα σύστημα ατιμωρησίας της αστυνομικής βίας.

Η έλλειψη αποτελεσματικού μηχανισμού καταγγελιών, ανεξάρτητης διερεύνησης και παρακολούθησης, δημιουργεί ένα περιβάλλον αδυναμίας αντίδρασης για τα θύματα σωματικής βίας. Σε ό,τι αφορά τα στατιστικά στοιχεία που έστειλε η Ελλάδα στην Επιτροπή των ΗΕ για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων το 2008, κατά την περίοδο από το 2003 έως το 2007, μόνο ένας αστυνομικός αποπέμφθηκε από την υπηρεσία σε σύνολο 238 υποθέσεων αστυνομικών που ερευνήθηκαν λόγω καταγγελιών για κακομεταχείριση. Συνεπώς, χρειάζεται ένα απολύτως ανεξάρτητο σώμα διαχείρισης καταγγελιών κατά της αστυνομίας, με πλήρη εξουσία διερεύνησης των υποθέσεων, όπως έχει ήδη τονίσει η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Χαιρετίζω την ανακοίνωση που έγινε στα τέλη του 2009 για τη δημιουργία ενός Γραφείου διερεύνησης παραπτωμάτων αστυνομικών, αλλά τονίζω για άλλη μία φορά το πόσο σημαντικό είναι ο μηχανισμός αυτός να λειτουργεί απολύτως ανεξάρτητα από την αστυνομία και να υπάγεται σε άλλο Υπουργείο από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Δικαστικές Φυλακές

Δεν υπήρξαν καταγγελίες από φυλακισμένους για ξυλοδαρμούς από τους φύλακες. Παρά τις δύσκολες συνθήκες εργασίας των φυλάκων στις ελληνικές φυλακές, οι περισσότεροι τηρούν μία επαγγελματική στάση απέναντι στους κρατουμένους.

Συνθήκες κράτησης

Αστυνομικά Τμήματα

Οι συνθήκες κράτησης από την αστυνομία στην Ελλάδα ποικίλλουν, αλλά σε γενικές γραμμές είναι κακές. Στη διάρκεια των επισκέψεών μου διαπίστωσα ότι οι κρατούμενοι κρατούνται σε στριμωγμένα, βρώμικα κελιά, με πολύ κακό αερισμό και φωτισμό. Δεν υπάρχει δυνατότητα προαυλισμού των κρατουμένων, παρά το γεγονός ότι η αστυνομία μπορεί να κρατήσει διοικητικά αλλοδαπούς μέχρι και έξι μήνες. Περιορισμένη ήταν επίσης η πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα.

ΚΛΙΝΕΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ, ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ, ΠΟΣΟΣΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΣΧΕΣΗ

Penrose L.

Η συμβολή του Lionel Penrose (1898-1972) υπήρξε τεράστια στο χώρο της ιατρικής και ειδικότερα της γενετικής όσον αφορά στη μελέτη του συνδρόμου Down (Harris, 1974). Επιπλέον, ασχολήθηκε με τη φύση των υπηρεσιών που παρέχονται σε ψυχικά πάσχοντες και σε άτομα με μαθησιακές δυσκολίες. Στην παρούσα μελέτη ο Ian Cummins επιχειρεί να διερευνήσει την περίφημη υπόθεση του Penrose αναφορικά με την χρήση της φυλακής και του συστήματος ψυχιατρικής περίθαλψης υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων σε αυτούς τους δυο τομείς πολιτικής.

Ο Penrose (1939 και 1943) διατύπωσε την ενδιαφέρουσα υπόθεση ότι υπάρχει μια ρευστή σχέση ανάμεσα στη χρήση των ψυχιατρικών ενδονοσοκομειακών κλινών  και της χρήσης των ποινών  φυλάκισης. Η μελέτη του 1939 βασίστηκε στην ανάλυση στατιστικών στοιχείων από τις ευρωπαϊκές χώρες και υποστηρίζει ότι  υπάρχει μια αντιστρόφως ανάλογη σχέση μεταξύ των παροχών των ψυχιατρικών νοσοκομείων  και των ποσοστών  σοβαρών εγκληματικών πράξεων στις υπό εξέταση χώρες.

Πρόληψη και αναγνώριση της επιλόχειας κατάθλιψης στο περιβάλλον της φυλακής

Ένα σημαντικό ποσοστό των μητέρων που βρίσκονται στη φυλακή βιώνουν δυσκολίες στο να φροντίσουν τα παιδιά τους και σαν αποτέλεσμα τα μωρά του μπορεί να εμφανίσουν προβλήματα υγείας και ανάπτυξης. Το προσωπικό έχει την δυνατότητα να:
• Υποστηρίξει τις μητέρες ώστε να αναπτύξουν ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με τα μωρά τους
• Παρατηρήσει σημάδια επικείμενων προβλημάτων

Ποιά προβλήματα μπορεί να αντιμετωπίσουν οι μητέρες

• Οι μητέρες που οι ίδιες είχαν υποστεί κακοποίηση ή παραμέληση κατά την παιδική τους ηλικία είναι πιθανό να είναι και οι ίδιες κακοποιητικές ή παραμελητικές απέναντι στα παιδιά τους. Επίσης, η εμπειρία της εγκυμοσύνης και της γέννας μπορεί να ανασύρει οδυνηρές μνήμες και συναισθήματα της παιδικής ηλικίας.

• Μια γυναίκα μπορεί να εμφανίσει επιλόχεια κατάθλιψη και αυτό να έχει δυσμενείς συνέπειες στις συναισθηματικές αντιδράσεις της απέναντι στο μωρό της

• Μια γυναίκα μπορεί να έχει ψυχικές διαταραχές άλλου τύπου

• Μια γυναίκα που γεννά ενώ βρίσκεται στη φυλακή δεν έχει επαφές με το σύντροφο της, τους φίλους της και την οικογένεια της για να λάβει συναισθηματική και πρακτική υποστήριξη όπως μια γυναίκα που δεν είναι έγκλειστη.