Ερωτήματα για την αυτοκτονία κρατουμένου στο Α.Τ. Πολίχνης

ΓΡΑΜΜΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ  1018

Η αυτοκτονία κρατουμένου στο ΑΤ Πολίχνης και η συνεπακόλουθη ενέργεια να τεθούν σε διαθεσιμότητα οι αστυνομικοί που βρίσκοταν σε υπηρεσία εγείρει πλήθος ερωτημάτων σχετικά με την απόδοση ευθυνών για τον θάνατο ενός ανθρώπου.  

Η πρόληψη της αυτοκτονίας δεν καθίσταται εφικτή με τη διενέργεια και μόνον σωματικής έρευνας καθώς τα άτομα που διακατέχονται από αυτοκτονικό ιδεασμό μπορούν να γίνουν πολύ εφευρετικά όταν παίρνουν την απόφαση να δώσουν τέλος στη ζωή τους. Δεν αρνούμαστε ότι ο περιορισμός της πρόσβασης σε θανατηφόρα μέσα αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες πρόληψης της αυτοκτονίας, αλλά είναι αυτό αρκετό;  

Η αυτοκτονία του κρατουμένου από το Καζακστάν ίσως να είχε προληφθεί αν του είχε αφαιρεθεί η ζώνη, αλλά ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, ποιος θα μπορούσε να εγγυηθεί τη σωματική του ακεραιότητα όταν θα βρισκόταν έγκλειστος σε κάποιο από τα καταστήματα κράτησης της χώρας μας; Τα άτομα που έρχονται σε επαφή με κρατούμενους θα πρέπει να γνωρίζουν τους παράγοντες κινδύνου (και ο εγκλεισμός αποτελεί ένα ισχυρο πυροδοτικό παράγοντα εκδήλωσης αυτοκτονικών συμπεριφορών) καθώς και τους προστατευτικούς παράγοντες της αυτοκτονικότητας. Πώς θα αναγνωρίσουμε ένα αυτοκαταστροφικό άτομο; Πώς θα το προσεγγίσουμε; Σε ποιόν θα απευθυνθούμε για περαιτέρω υποστήριξη; Πώς θα διασφαλίσουμε ότι το άτομο δεν θα επαναλάβει μια απόπειρα αυτοκτονίας; Από την άλλη πλευρά, ακόμα κι όταν το προσωπικό κατέχει αυτές τις γνώσεις πώς μπορεί να τις εφαρμόσει σε συνθήκες υπερπληθυσμού; Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει άτομα με ψυχιατρικές διαταραχές όταν αυτά δεν λαμβάνουν ψυχιατρικές και ψυχολογικές υπηρεσίες; 

Οι δυο αστυνομικοί που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα αποτελούν τα δέντρα στο δάσος που ονομάζεται σύστημα σωφρονισμού και διασφάλισης της τάξης. Έπειτα από ελλιπή εκπαίδευση καλούνται να εργαστούν σε συνθηκές υπερπληθυσμού, με άτομα που χαρακτηρίζονται από πολύπλευρα προβλήματα και ανάγκες, δίχως την στήριξη επαγγελματιών ψυχικής υγείας και την πιθανότητα να βρεθούν στη θέση του εξιλαστήριου θύματος όταν αποκαλύπτονται οι αδυναμίες του συστήματος. 

Η πρόληψη παρόμοιων φαινομένων απαιτεί σχεδιασμό και εφαρμογή πολιτικής με μακροπρόθεσμη οπτική. Τα στατιστικά δεδομένα για τις αυτοκτονίες και τις ψυχιατρικές διαταραχές στα κρατητήρια των Α.Τ και στα σωφρονιστικά καταστήματα, αν και ελλιπή, καταδεικνύουν απερίφραστα την άμεση αναγκαιότητα χάραξης μιας τέτοια πολιτικής. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει κάποιος αν μελετήσει και το βαθμό στον οποίο επιβαρύνεται η ψυχική υγεία των υπαλλήλων που εργάζονται στα εν λόγω περιβάλλοντα.  

Η ΚΛΙΜΑΚΑ έχει προβεί επανηλειμμένως σε θεσμικές προτάσεις που αφορούν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την πρόληψη των αυτοκτονιών κρατουμένων καθώς και την αντιμετώπιση των πασχόντων από ψυχιατρικές διαταραχές. Επιπροσθέτως, σε μια προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του προσωπικού των Α.Τ. και των σωφρονιστικών καταστημάτων έχει κυκλοφορήσει «Οδηγός πρόληψης της αυτοκτονίας κρατουμένων» (διατίθεται δωρεάν στην ιστοσελίδα http://www.suicide-help.gr/) ενώ παράλληλα, διενεργούνται εκπαιδευτικές συναντήσεις όπου επαγγελματίες ψυχικής υγείας παρέχουν ενημέρωση σε θέματα που άπτονται της ψυχικής υγείας και της αναγνώρισης αυτοκαταστροφικών κρατουμένων.

ΓΡΑΜΜΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ  1018