Το Hearing Voices στις φυλακές

Ένας νέος –για την Ελλάδα- τρόπος προσέγγισης των ατόμων που ακούν φωνές παρουσιάστηκε πρόσφατα στην Αθήνα σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας, σε άτομα που ακούν φωνές και τις οικογένειες αυτών καθώς και σε όποιον ενδιαφερόμενο μέσα από την διενέργεια 5νθήμερου σεμιναρίου.
Η όλη προσέγγιση του «κινήματος» Hearing Voices βασίζεται στην δημιουργία ομάδων αυτοβοήθειας. Στις ομάδες αυτές οι φωνές δεν εκλαμβάνονται ως σύμπτωμα μιας ασθένειας που πρέπει να αγνοηθεί ή να κατασταλθεί αντίθετα, τα μέλη της στηρίζονται ώστε να κατορθώσουν να δώσουν οι ίδιοι ένα νόημα στην εμπειρία τους. Πρόκειται για μια εγγενώς εστιασμένη στον χρήστη προσέγγιση που ακολουθεί τις ανάγκες και τα θέλω των μελών και υποθέτει ότι οι φωνές εμφανίζονται αρχικά σαν ένας βοηθητικός μηχανισμός προσαρμογής που αναπτύσσει το άτομο σαν αποτέλεσμα μιας τραυματικής εμπειρίας.
Οι εμπνευστές της ιδέας υποστηρίζουν πως ανάμεσα στα πολλαπλά οφέλη που αποκομίζουν τα μέλη της ομάδας συμπεριλαμβάνονται: μειωμένη απομόνωση, κοινωνική δικτύωση, ενίσχυση των μηχανισμών αντιμετώπισης και της αυτοεκτίμησης. Ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι ομάδες αυτές ενδυναμώνουν τα μέλη στην σχέση τους με την εμπειρία τους και την ζωή τους γενικότερα-γεγονός που θεωρείται σημείο-κλειδί στην αποκατάσταση της ψυχικής υγείας.

Με αφορμή το γεγονός ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν συσταθεί τα τελευταία 20 χρόνια πάνω από 180 ομάδες, η φιλανθρωπική οργάνωση MIND, εξασφάλισε χρηματοδότηση για την εφαρμογή ενός τριετούς πιλοτικού project σε 7 φυλακές του Λονδίνου. Σκοπός του project είναι η εγκαθίδρυση ενός καλά εκπαιδευμένου και βιώσιμου δικτύου ομάδων ατόμων που ακούν φωνές μέσα στις φυλακές με απώτερο στόχο:
• Την ενδυνάμωση των φυλακισμένων ώστε να αποκτήσουν έλεγχο επι της εμπειρίας τους και να μάθουν τρόπους κατανόησης και αντιμετώπισης των φωνών
• Την μείωση της δυσφορίας, του φόβου και του στίγματος που βαραίνει τους κρατούμενους που ακούν φωνές
• Την εκπαίδευση και υποστήριξη των επαγγελματιών ψυχικής υγείας που ήδη εργάζονται στο σωφροντιστικό σύστημα
• Την ευαισθητοποίηση των σωφρονιστικών υπαλλήλων
• Την διασφάλιση του γεγονότοτς ότι οι κρατούμενοι θα έχουν ένα πλαίσιο-ομάδα αναφοράς και μετά την αποφυλάκιση τους σε κάποια από τις ομάδες Hearing voices που υπάρχουν εκτός της φυλακής
Κ.α
Παρόλο που το κίνημα hearing voices αντιπροσωπεύει μια ακραία θέση, φτάνοντας στο σημείο να υποστηρίζουν ότι η σχιζοφρένεια δεν υφίσταται ως ασθένεια, φαίνεται πως ανακτά ολοένα και περισσότερο έδαφος όχι μόνο σε ευρωπαικό έδαφος αλλά και σε χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα. Η δημιουργία ομάδων για άτομα που ακούν φωνές μέσα στις φυλακές αποτελεί παγκόσμια καινοτομία που θα μπορέσει να επιφέρει πολλαπλά οφέλη. Ωστόσο, οφείλουμε να είμαστε επιφυλακτικοί απέναντι στην γενικότερη θεώρηση της προσέγγισης καθότι ως ακραία θα μπορούσε να δράσει ως ενδυνάμει στιγματιστική απέναντι στα άτομα που ακούν φωνές.